بی بی سیپایتخت خواب آلود تونگا، نوکوآلوفا، هفته گذشته زمانی که رهبران از سراسر اقیانوس آرام برای نشست سالانه رهبران مجمع جزایر اقیانوس آرام (PIF) گرد هم آمده بودند، شلوغ شد.
هر از گاهی یک اسکورت پلیس با آژیر در خیابان های آن هجوم می آورد. پرچم های روی کاپوت خودروها، هیئت های خارجی را شناسایی کرد. چین و تایوان به همراه یونیون جک و سازمان ملل قابل مشاهده بودند.
همه آنها فقط به عنوان شریک گفتگو یا ناظر شرکت کردند. اما سر و صدای زیادی به پا کردند. جزئیات امنیتی آنها بزرگتر از 18 عضو PIF بود، به استثنای نیوزلند و استرالیا. به گفته منابع، کاخ سلطنتی تونگا با تنها نگهبانی که از پادشاه مراقبت می‌کرد، ضعیف به نظر می‌رسید.
در طول هفته، دیپلمات ها این نشست را جالب توصیف کردند، اما نگرانی اصلی این است که منافع این هیئت ها لزوماً آن چیزی نیست که رهبران PIF یا افراد آن می خواهند.
PIF از 18 عضو تشکیل شده است – بیشتر جزایر اقیانوس آرام، به اضافه استرالیا و نیوزلند – اما هیئت هایی از سراسر جهان نیز حضور دارند و مشتاق ایفای نقش در منطقه ای با اهمیت ژئوپلیتیک فزاینده هستند.
بازیگران بزرگ دیگر فقط استرالیا و ایالات متحده نیستند. چین یک قدرت رو به رشد در اقیانوس آرام است و در حال ویران کردن است.
نوکوآلوفا زیر فشار این همه علاقه تقریباً خم شد. خارج از یکی از هتل های برتر که در آن هیئت های بزرگ اقامت داشتند، یک آگهی استخدام وجود داشت – که در آن “بدون نیاز به تجربه – همه موقعیت ها” اعلام شد.
در داخل هتل، پیام دیگری هشدار داد که تونگا با کمبود کارگران ماهر مواجه است و بنابراین نمی تواند در طول انجمن به عموم مردم خدمت کند.
این یک یادآوری مناسب از “فرار مغزها” بود که بسیاری از کشورهای اقیانوس آرام در حالی که مردم آنها برای آینده ای بهتر به استرالیا و نیوزیلند می روند، با آن روبرو هستند.
در خود انجمن، استرالیا با اعلام ابتکار پلیس پاسیفیک 400 میلیون دلار استرالیا (268 میلیون دلار؛ 204 میلیون پوند) که هدف آن ایجاد یک مرکز آموزشی پلیس در بریزبن و چهار مرکز در اقیانوس آرام است، به پیروزی اولیه دست یافت. همچنین افسران منطقه ای را برای استقرار در سراسر منطقه برای بلایای بزرگ یا رویدادهای بزرگ آموزش خواهد داد.
به محض اینکه این طرح اعلام شد، با یک لحظه “میکرون داغ” خدشه دار شد. نخست وزیر آنتونی آلبانیز زمانی که در گفتگو با کرت کمپبل معاون وزیر امور خارجه آمریکا این توافق را “ترقه” خواند، در کانون توجه قرار گرفت. در گفتگویی که فکر نمی کرد در حال فیلمبرداری باشد، حتی با آقای کمپبل شوخی کرد که او «نصف قیمت» خواهد بود.
این یک اشتباه شرم آور بود که نشان داد ابتکار عمل پلیس یک “پیروزی” در برابر نفوذ فزاینده چین در منطقه است – 1-0 برای استرالیا و دوستانش.
این واقعیت که سخنان آقای آلبانیز در سالنی که چینی ها ساخته بودند، این مسابقه را بیشتر مطرح می کند. نفوذ چین در جزیره آشکار است. در مجاورت سالن یک قطعه زمین بزرگ حاوی مقبره پادشاهان قرار دارد که اکنون با تابلوهای بزرگی که اعلام می کند با کمک چین در حال بازسازی است، روی آن نصب شده است. این یک داستان مشابه در اقیانوس آرام است.
اما این گفتگو همچنین اظهار نظر نخست وزیر وانواتو و رئیس گروه سر نیزه ملانزی را تأیید کرد که ابتکار پلیس را می‌توان بیشتر به‌عنوان جدا کردن چین تلقی کرد تا تمرکز بر منافع جزایر اقیانوس آرام.
اظهارات آقای آلبانیز در مورد “ترقه ها” تنها جنجال هفته گذشته نبود. بیانیه پایانی که توسط رهبران PIF در بعدازظهر جمعه صادر شد، مجدداً توافقنامه 1992 را تأیید کرد که به تایوان اجازه می دهد در جلسات رهبران انجمن نقش ایفا کند. سپس این بیانیه حذف شد و مجدداً ارسال شد و اشاره به تایوان حذف شد. این سپس منجر به اتهاماتی شد مبنی بر اینکه رهبران PIF در برابر فشار چین تسلیم شده اند، اگرچه آنها پیشنهاد کردند که این یک اشتباه اداری بوده است.
از 18 کشور مجمع جزایر اقیانوس آرام، تنها سه کشور با تایوان روابط دیپلماتیک دارند. در حالی که چین “شریک گفتگو” است، تایوان “شریک توسعه” است که بسیار پایین تر است.
همه این استدلال ها به یک رقابت بسیار واقعی در اقیانوس آرام اشاره دارد. همه می خواهند به PIF بیایند زیرا همه یک قطعه از منطقه را می خواهند.
واقعیت این است که در حالی که ابرقدرت‌ها برای ارتباط با یکدیگر می‌جنگند، جزایر اقیانوس آرام نیز همینطور هستند. تاکید واقعی بر کسانی است که در این انجمن شرکت می کنند تا این کار را به روش اقیانوس آرام – و به نفع مردم منطقه اقیانوس آرام – انجام دهند.
گزارش اخیر موسسه Lowy دریافتند که رقابت استراتژیک گاهی اوقات می تواند نیازهای مردم را فراموش کند.
در این گزارش با عنوان «بازی جزایر بزرگ اقیانوس آرام» آمده است: «بسیاری از این اقتصادها برای برآوردن نیازهای اساسی توسعه با مشکل مواجه هستند.
«قدرت‌های بزرگتر اغلب پروژه‌هایی را که مزایای استراتژیک دارند، مانند ارتباطات راه دور، بنادر و تأسیسات نظامی، یا سودهای سیاسی، مانند استادیوم‌ها و مراکز همایش‌ها، در اولویت پروژه‌های کمتر تأثیرگذار قرار می‌دهند».
در روز ماقبل آخر، رهبران به جزیره واوا عقب نشینی کردند. در همین حال، فعالیت های اضافی در نوکوالوفا ادامه یافت. یکی درباره تأسیسات تاب‌آوری اقیانوس آرام بود، اولین تأسیسات مالی اقیانوس آرام برای تاب‌آوری در برابر بلایا که مقر آن در تونگا بود.
در این مراسم وزرا و دیپلمات های کشورهای عضو از جمله تونگا، تووالو و استرالیا حضور داشتند. بنیاد بسیار مفتخر بود و پیش بینی می کرد که این می تواند پاسخی برای حمایت از مسائل مربوط به تغییرات آب و هوایی در سراسر منطقه باشد. استرالیا با 100 میلیون دلار استرالیا بزرگترین کمک کننده بود. ایالات متحده، چین و عربستان سعودی نیز کمک کرده‌اند، اما صندوق هنوز در مجموع 137 میلیون دلار دارد که با هدف 500 میلیون دلاری آن تا سال 2026 و هدف بلندمدت 1.5 میلیارد دلاری فاصله زیادی دارد.
پالسون پاناپا، وزیر امور خارجه، کار و تجارت تووالو به بی‌بی‌سی گفت: «من فکر می‌کنم دریافت بودجه برای مبارزه با تغییرات آب و هوایی سخت‌تر است. ما از همه اهداکنندگان می خواهیم که هر دو را بسیار مهم بدانند، زیرا برای ما مهم هستند.
جزایر اقیانوس آرام کوچک هستند، اما از بسیاری جهات قدرتمند هستند. این کشورها در اقیانوسی هستند که یک سوم سطح جهان را پوشانده است – آنچه در آبهای آنها اتفاق می افتد – از نظر سیاسی، اقتصادی، دیپلماتیک آینده جهان را برای بهتر یا بد تعیین می کند.